بیش فعالی در بزرگسالان؛ علائم، تشخیص و درمان

مقدمه

اختلال کم توجهی و علائم و علل ایجاد بیش فعالی در بزرگسالان یکی دیگر از مشکلات مرتبط با حوزه‌ی روان پزشکی است که از نشانه‌های بارز آن می‌توان به عدم توانایی در دقت، تمرکز و توجه لازم به یک موضوع اشاره کرد که گاهی با کاهش یادگیری همراه است و فرد با فعالیت بدنی بالا، همراه با هیجان زیاد دچار اختلالاتی در زندگی و رفتارهای فردی و اجتماعی خواهد شد که نیاز به درمان را قطعی می‌کند.

در این مقاله قصد داریم که بیشتر در مورد اختلال کم توجهی، بیش‌فعالی توضیح دهیم تا اگر کودک شما با علائمی که در این مقاله اشاره می‌شود، مواجه شده است یا خود شما به عنوان یک نوجوان و یا بزرگسال این علائم را مشاهده کردید، حتما به روان پزشک مراجعه کنید، چرا که اختلال کم توجهی و بیش فعالی در بزرگسالان از دوران کودکی آغاز می‌گردد که نباید حل نشده باقی بماند.

اختلال کم توجهی / بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟

طبق یافته‌های علمی که بر روی کودکان و نوجوانان و همچنین بزرگسالان انجام شده است، نشان می‌دهد این دسته از افراد که به اختلال کم توجهی/بیش فعالی مبتلا هستند، گاهی با اختلالات روحی و روانی دیگر مثل اختلال دو قطبی و یا افسردگی هم ممکن است، مواجه شوند.

اختلال کم‌توجهی/بیش فعالی در بزرگسالان هم دیده می‌شود که متاسفانه برخی گمان می‌کنند این بیماری مختص به دوران کودکی و نوجوانی است و هیچ ارتباطی به دوران بزرگسالی ندارد.

اما باید گفت که این باور غلط است! به این دلیل که ریشه‌ی اختلال کاستی توجه در بزرگسالان به همان دوران کودکی و نقص‌های برطرف نشده‌ی بیماری مربوطه برمی‌گردد که البته نباید فراموش کرد درمان این بیماری در دوران کودکی با دوران بزرگسالی متفاوت است و هر کدام روش‌های خاص خود را دارند.

بیش فعالی در بزرگسالان با عدم تمرکز و توجه لازم در انجام کارها و فعالیت‌های شخصی و اجتماعی همراه است، یعنی فرد مبتلا نمی‌تواند بر روی یک پروژه‌ی کاری یا وظیفه‌ی شخصی دقت و تمرکز کند و در ادامه با مشکل مواجه می‌شود.

علائم بیش فعالی در بزرگسالان

علائم بیش فعالی در بزرگسالان تقریبا زیاد است و اگر با هر یک آشنایی کافی داشته باشیم شاید تا حدودی بتوانیم تشخیص این نوع رفتار را به درستی حدس بزنیم و در صورت بروز هر یک با یک روان‌پزشک متخصص صحبت کنیم.

برخی از این علائم با بی توجهی و تکانشگری یا بیش فعالی همراه است که در ادامه علائم هر یک را نام می‌بریم:

علائم بیش فعالی در بزرگسالان: بی توجهی

• فرد با این علائم توانایی کافی در دقت کردن برای انجام وظایف شخصی و اجتماعی را ندارد و در بیشتر مواقع درگیر اشتباهات سهوی می‌شود.
• تمرکز لازم را برای کارهای اجتماعی مثل کنفرانس یا سیمنار ندارد و برای مطالعه هم با اختلال تمرکز مواجه می‌شود.
• وجود محرک‌های خارجی مثل سر و صداهای حاصل از تلویزیون، موسیقی یا صدای دیگران به راحتی تمرکز او را با اختلال مواجه می‌کنند.
• بیش فعالی در بزرگسالان باعث می‌شود برخی وظایف شخصی و روزانه‌ی خود را فراموش کنند.

علائم بیش فعالی در بزرگسالان :تکانشگری

• این قبیل افراد حتی موقع نشستن در جای خود مثل مهمانی یا حضور در یک کنفرانس و یا سر کلاس آرام و قرار ندارند، مدام در حال حرکت هستند و نمی‌توانند یک جا ساکن بنشینند! حتی ممکن است در همان جلسه‌ی علمی یا کاری بلند شوند و راه بروند.
• حس بی‌قراری و اضطراب را همیشه در خود احساس می‌کنند و یک جا ماندن برای آن‌ها سخت است و برای همین ماندن و گوش دادن به حرف دیگران برایشان دشوار است. موجب قطع کردن صحبت دیگران می‌شوند و در عوض ممکن است خودشان مرتکب پر حرفی شوند.
• در کل شوق به رفتن و احساس تحرک و فعالیت بسیار بالایی دارند.
• در مورد قوانین و ملزومات اجتماعی تا حدی سرکش هستند و دوست ندارند از آن‌ها پیروی کنند، مثلا در صف ایستادن و رعایت حقوق دیگران برایشان غیر ممکن است!

علائم رایج اختلال کم توجهی یا بیش فعالی در بزرگسالان

• بی‌قرار هستند.
• تمرکز و توجه لازم را در مطالعه یا فعالیت روزانه ندارند.
• مرتکب فراموشی می‌شوند.
• درگیر نوسانات خلقی مکرر هستند که گاهی به دو قطبی بودن نزدیک است.
• زود جوش و گاهی عصبی هستند.
• در کنترل استرس و اضطراب ناتوانند.
• روابط کاری و عاطفی بی ثباتی دارند.
• در انجام تکالیف خود چه کاری و چه شخصی ناکام هستند.
• بیش فعالی بسیار بالایی دارند.
• پر جنب و جوش هستند.
• در حل مسائل خود عاجر هستند.
• و …..

از علائم و علل بیش فعالی در بزرگسالان هستند.

نحوه‌ی تشخیص بیش فعالی در بزرگسالان

بسیاری این سوال را دارند که چگونه تشخیص دهیم که ما درگیر اختلال کاستی توجه یا همان بیش فعالی در بزرگسالان هستیم تا بتوانیم برای درمان اقدامات لازم را انجام دهیم؟

در جواب این سوال باید گفت که علائم مذکور در طول زندگی هر یک از ما به دلایل مختلف ممکن است اتفاق بیفتد اما وجود همیشگی آن‌ها به صورت طولانی طبیعی نیست.

اگر احساس می‌کنید که نشانه‌های گفته شده در بخش قبلی مقاله را از کودکی در خود احساس می‌کردید و هنوز هم با برخی از آن‌ها مواجه هستید و در هر صورت موجب اختلال در زندگی روزمره‌ی شما شده است به نحوی که از مسیر زندگی عادی خارج شده‌اید، نشان‌دهنده‌ی بیش فعالی در شما است.

علل بیش فعالی در بزرگسالان

علل اختلال کاستی توجه  یا همان اختلال کم توجهی در بزرگسالان می‌تواند مختلف باشد و برای تشخیص علل اصلی آن نیاز به تشخیص یک روان پزشک متبحر است تا نتیجه‌ی قطعی را بدهد. اما ریشه‌ی این مشکل می‌تواند ژنتیکی باشد‎‌، یعنی از پدر یا مادر به فرد ارث رسیده باشد و یا در برخی از موارد هم با توجه به مطالعات نورولوژیکی به این نتیجه رسیده‌اند که ممکن است در نحوه‌ی رشد و یا توسعه‌ی مغز مشکلات یا اختلالاتی وجود داشته باشد که چنین علائمی عامل بروز آن خواهد بود.

درمان بیش فعالی در بزرگسالان

همان طور که در قسمت‌های قبلی هم گفته شد، درمان بیش فعالی در بزرگسالان تنها توسط روان پزشک و روان درمانگر امکان پذیر است که قبل از هر گونه درمانی به کمک آزمون و معاینات روانشناسی علائم آن را مشخص می‌کنند و با کمک سایر معاینات وجود این بیماری را تشخیص می‌دهند. سپس به کمک روش‌های درمانی رفتاری و دارویی آن را تا حد زیادی برطرف می‌کنند.

به طور کلی نمی‌توان گفت که بیماری بیش فعالی در بزرگسالان یک بیماری تازه است اما همچنان تحقیقات پیرامون شکل گیری و درمان آن در حال انجام است.