مقدمه
رابطه کودک با والدین یا مراقب خود میتواند یکی از مهمترین مواردی باشد که آنها در زندگی خود تجربه میکنند. وقتی فرزند شما کوچکتر بود، نقش شما این بود که پایه رفتارهای درست را در او پیریزی کنید. برای مثال، احتمالاً به فرزندتان نشان میدادید که چگونه با دیگران همکاری کند و مثلاً نوبت را برای بازی با یک وسیله رعایت کند. اکنون فرزند شما بزرگتر شده است، او میتواند مسئولیت رفتار خود را بپذیرد. اما شما همچنان یک الگوی مهم برای یادگیری رفتارهای درست هستید. کاری که انجام میدهید به فرزندتان نشان میدهد که چگونه رفتاری را پسندیده میدانید؛ بهعنوان پدر و مادر، شما اولین معلم فرزندتان هستید و اعمال شما اغلب بسیار مؤثرتر از کلماتی است که به کار میبرید. اگر بهگونهای زندگی میکنید که ارزشهای شما و آنچه برای شما مهم است را منعکس کند، آنچه میگویید و آنچه انجام میدهید مطابقت دارند. این مطابقت درسهای روشنی را برای فرزندتان در مورد انتظارات شما از او و همچنین انتظاراتی که میتواند از شما داشته باشد، ارائه میکند. باید در مورد راههایی که میتوانید الگوی مثبتی برای فرزندتان باشید فکر کنید؛ زیرا او در نوجوانی خودمختارتر و مستقلتر میشود. آنچه میگویید، آنچه انجام میدهید و بهطورکلی آنچه از خود بروز میدهید رفتار، نگرش و باورهای فرزند نوجوانتان را در حال حاضر و در آینده هدایت میکند. نحوه رفتار شما به فرزندتان سیگنال میدهد که این رفتاری است که شما آن را تأیید میکنید. اگر آنچه کودکان از رفتار شما مشاهده میکنند با آنچه گفته میگویید متفاوت باشد احتمالاً فرزند شما گیج و رنجیده خواهد شد. همچنین ممکن است از انتظارات و مرزهای شما تخطی کند و این منجر به درگیری شما و فرزندتان شود.
الگوبرداری
فرزندان از والدین تقریباً در رابطه با همه چیز اتفاق میافتد، از نحوه برخورد با
احساساتی مانند ناامیدی و عصبانیت، نحوه احترام و ارتباط شما با افراد دیگر، واکنش
شما به استرس و نحوهی مقابلهی شما با مشکلات تا مسائلی مثل سبک تغذیه، ورزش،
نحوه مراقبت از خود و حل مسئله. داشتن الگوی خوب میتواند به نوجوانان کمک کند تا
مهارتهای ضروری زندگی مانند عزتنفس، مسئولیتپذیری و انعطافپذیری را در خود
توسعه دهند؛ مهارتهایی که به آنها در رشد و گذر از مراحل زندگی به طور موفق کمک میکند.
نوجوانانی که دارای الگوهای مثبت هستند، احتمالاً انتخابهای سالمتر و مثبتتری
در زندگی خود دارند و نتایج بهتری در زمینه تحصیل، اشتغال و روابط کسب میکنند.
والدین بهعنوان الگو برای فرزندان
شما میتوانید با صحبت در مورد اینکه چگونه رفتار بر دیگران تأثیر میگذارد به فرزند خود کمک کنید تا رفتار خود را مدیریت و کنترل کند. همچنین میتوانید با فرزندتان در مورد تفاوتهای بین درست و غلط بیشتر صحبت کنید. اکنون زمان خوبی برای این کار است؛ زیرا فرزند شما درحالرشد توانایی خود برای درک تجربیات و احساسات دیگران است.
تأثیر شما بر نوجوانان
شما در کنار دوستان و همسالان فرزندتان تأثیر مهمی بر فرزندتان دارید. اما تأثیر شما بر فرزندتان با تأثیر دوستان او متفاوت است. دوستان فرزند شما بیشتر بر رفتارهای روزمرهی او تأثیر میگذارند، مانند موسیقی که کودک شما به آن گوش میدهد یا لباسهایی که میپوشد؛ اما شما بهعنوان والدین، بر ارزشهای اساسی فرزندتان، مثل ارزشهای مذهبی و مسائل مربوط به آینده او، مانند انتخابهای آموزشی، اثرگذار هستید. به یاد داشته باشید که هر چه رابطه شما با فرزندتان قویتر باشد، تأثیر بیشتری بر او خواهید داشت، زیرا فرزندتان بیشتر به دنبال راهنمایی شما خواهد بود و برای نظر و حمایت شما ارزش قائل است.
زمینههای اثرگذاری بر نگرش و رفتار نوجوانان
در اینجا برخی از زمینهها و راههایی که میتوانید بر فرزندتان تأثیر بگذارید، آورده شده است.
دوستیها
زمانی که فرزندتان خیلی کوچکتر بود، احتمالاً با مدیریت فعالیتهای اجتماعی و دوستیهایشان بر دوستانی که پیدا کردهاند تأثیر گذاشتهاید. در سالهای نوجوانی، شما هنوز بر دوستان فرزندتان تأثیر غیرمستقیم دارید. شما نگرشها و ارزشهای فرزندتان را شکل میدهید که به نوبه خود نحوهی انتخاب دوست را در او جهت میدهد.
روابط محترمانه
شما میتوانید با به نمایش گذاشتن رفتار محترمانه و مراقبتی در روابط خود، به فرزندتان کمک کنید تا روابط محترمانه را انتخاب کرده و ایجاد کند، اگر در یک رابطه بیاحترامی میبیند، راههای مثبتی را برای مدیریت آن به کار بگیرد - بهعنوانمثال، با قاطع بودن، صحبتکردن با فرد مقابل یا درخواست کمک حرفهای.
همچنین میتوانید محترمانه از خود دفاع کنید. این میتواند بهسادگی گفتن یک «نه» مؤدبانه به دیگران باشد - برای مثال، گفتن جملهای مثل «امروز نمیتوانم تا دیروقت کار کنم؛ زیرا قول دادهام با فرزندم فوتبالبازی کنم». این سبک رفتارها به فرزند شما کمک میکند تا مهارتها و راههای مهم ارتباط با دیگران را بیاموزد.
الکل و سایر داروها
ممکن است نگران این باشید که فرزندتان در زمانی که همسالانش در حال آزمایش الکل و سایر مواد مخدر هستند چگونه رفتار میکند. اما فقط دوستان نیستند که در این زمینه بر نوجوانان تأثیر میگذارند - شما نیز تأثیر دارید. میتوانید از طریق صحبتکردن با فرزندتان در مورد الکل و سایر مواد مخدر، اثرات مخرب و خطرات ناشی از آن، فرزند خود را از مصرف چنین مادههایی منصرف کنید. به یاد داشته باشید نحوهی استفاده شما از الکل و سایر مواد مخدر بیشترین تأثیر را بر نگرش و رفتار فرزند شما خواهد گذاشت.
سبک زندگی سالم
شما میتوانید انتخابهای غذایی سالم و فعالیت بدنی کافی را با خوب غذاخوردن و منظم ورزشکردن برای فرزندتان مدل کنید. همچنین میتوانید فرزندتان را نیز درگیر فعالیتهای خود کنید - برای مثال با هم شنا کنید یا به یک پیادهروی خانوادگی بروید. شما همچنین باید سعی کنید از اظهارنظر منفی در مورد بدن خود و دیگران اجتناب کنید. این کار پیامهای مهمی در مورد تصویر بدن و پذیرش آن به فرزند شما منتقل میکند.
نگرش به یادگیری
اگر آموزش را جالب و لذتبخش جلوه دهید، احتمال دارد که فرزندتان نگرش مثبتی نسبت به مدرسه و یادگیری داشته باشد. بهعنوانمثال، میتوانید یک زبان یا حرفهای مانند بافندگی یا نقاشی را یاد بگیرید، یا میتوانید در مورد یک موضوع ناآشنا مطالعه کنید. صرف زمان برای مطالعه یک راه عالی برای تشویق فرزندتان به دوستی با کتاب است.
استفاده از فناوری و فضای مجازی
نحوه و میزان استفادهی شما از فناوری و فضای مجازی، پیامهای قدرتمندی درباره جایگاه فناوری در زندگی به فرزندتان میفرستد. بهعنوانمثال، همیشه موبایل به دست بودن به فرزند شما این پیام را میدهد که موبایل شما برای شما بسیار مهم است؛ در مقابل، استفادهنکردن از تلفن همراه مگر در موارد اضطراری، این پیام را ارسال میکند که فضای مجازی و رسانههای اجتماعی تنها یکی از گزینههای سرگرمی هستند.
نکاتی برای الگوسازی
در اینجا چند پیشنهاد کاربردی وجود دارد که میتواند به شما کمک کند الگوی خوبی برای فرزند نوجوان خود باشید:
- فرزندتان را در بحثهای خانوادگیتان بگنجانید، صریح صحبت کنید و به او در تصمیمگیریها، تعیین قوانین و انتظارات خانواده کمک کنید. چنین مشارکتهایی راههای خوبی برای کمک به فرزندتان است تا بفهمد چگونه با دیگران کنار بیاید و با دیگری به کار مشترک بپردازد.
- سعی کنید برای انجام کارهایی که از فرزندتان انتظار انجامش را دارید پیشقدم باشید. وقتی شما این کار را نمیکنید نوجوانان بهخوبی متوجه دوگانگی حرفها و اعمال شما میشوند!
- نگرش مثبت داشته باشید - به روشی خوشبینانه فکر کنید، عمل کنید و صحبت کنید.
- با اعتراف به اشتباهات خود و صحبت در مورد کارهایی که میتوانید به طور متفاوتی انجام دهید تا از اشتباهات مشابه در آینده جلوگیری کنید، مسئولیت خود را بپذیرید. سعی کنید پیش آمدهای ناخوشایند را به گردن افراد یا شرایط دیگر نیندازید.
- به شیوهای آرام و سازنده از مهارتهای حل مسئله برای مقابله با چالشها یا درگیریها استفاده کنید. ناراحت شدن و عصبانی شدن در هنگام بروز مشکل فرزند شما را تشویق میکند که به همان شیوه پاسخ دهد.
- در نحوه صحبت و رفتار با دیگران از خود مهربانی و احترام خالصانه نشان دهید.
- با خودتان مهربان باشید و با همان صمیمیت، مراقبت و درکی که نسبت به دیگران مهم در زندگیتان دارید، با خود رفتار کنید
https://raisingchildren.net.au/teens/behaviour/encouraging-good-behaviour/being-a-role-model