مقدمه
افسردگی وضعیتی است که به واسطهی آن فرد از هیچ یک از اموری که بهطور معمول برایش لذتبخش بوده، لذت نمیبرد و احساس غمگینی پایداری را تجربه میکند. این بیماری دارای دو نوع مشخص، در بین همهی افراد است. یک نوع را افسردگی بالینی یا اساسی مینامند و نوع دیگر افسردگی معمولی است که تقریبا میتوان گفت هر فردی نوع دوم را در زندگی خود تجربه کرده است.
در کل با توجه به نظر روانشناسان، بیان مفهوم افسردگی دشوار است؛ زیرا خود، هم یک نوع بیماری است و هم نشانه و علامتی برای بیماریهای روانی دیگر!
اختلالات افسردگی بر احساس، تفکر و رفتار شما تأثیر میگذارند و میتوانند در توانایی و فعالیت شما برای ادامهی زندگی روزمره اختلال ایجاد کنند. دلایل مختلفی برای افسردگی وجود دارد که برخی از آنها به طور کامل درک نمی شوند. شش نوع از رایج ترین انواع افسردگی شامل موارد زیر است:
۱- اختلال افسردگی اساسی( افسردگی بالینی. MDD)
واژهی افسردگی بالینی که به طور معمول به آن اختلالات افسردگی اساسی یا عمده (MDD) نیز میگویند، به نوعی از افسردگی اشاره دارد که اختلال در رفتار و خلقیات افراد را شامل میشود و این نوع اختلال دارای فاکتورهای مشخصی است که در هنگام مراجعه به روانشناس مورد بررسی قرار میگیرند.
- حالت افسردگی.
- عدم علاقهی فرد به فعالیتهایی که معمولاً از آنها لذت میبرد.
- تغییر در وزن ( ممکن است فرد بسیار لاغر و یا اینکه بسیار چاق شود).
- تغییرات در خواب ( بیخوابیهای شبانه و یا خوابیدن بیش از اندازه).
- خستگی.
- احساس بیارزشی و نداشتن اعتماد به نفس درونی و احساس گناه.
- مشکل در تمرکز.
- تفکر دربارهی مرگ و خودکشی.
2- اختلال افسردگی پایدار( PDD)
نوعی از بیماری افسردگی که به آن دیستیمیا و در تعاریف روانشناسی، افسردگی پایدار گفته میشود، بیماری است که خود را به شکل مزمن در فرد نشان میدهد و حتی ممکن است تا دو سال ادامه داشته باشد. این نوع افسردگی به حالات روحی فرد بستگی دارد و ممکن است ضعیف، متوسط و یا گاهی شدید شود.
در افسردگی نوع پایدار ، روزهای کمی وجود دارد که فرد حس افسردگی و ناراحتی نداشته باشد. گاهی حال روحی فرد عادی و نرمال به نظر میرسد و حتی ممکن است تا دو ماه هیچگونه حس ناراحتی نداشته باشد. در این نوع افسردگی درست است که علائم به اندازهی نوع افسردگی بالینی شدید نیست، اما فرد دچار افسردگی طولانی مدت خواهد شد. این نوع افسردگی ممکن است در افراد زیادی رخ دهد و بسیار فراگیر است.
علائم اختلال افسردگی پایدار عبارتند از:
- احساس غم و اندوه
- از دست دادن علاقه و لذت
- عصبانیت و تحریکپذیری
- داشتن احساس گناه
- عزت نفس پایین
- دیر خوابیدن/دیر بیدار شدن
- زیاد خوابیدن
- احساس ناامیدی
- خستگی و کمبود انرژی
- تغییرات در اشتها
- مشکل در تمرکز
درمان این نوع اختلال توسط دارودرمانی و همچنین رواندرمانی انجام خواهد گرفت.
موسسهی ملی بهداشت روانی در آمریکا با توجه به آمار و ارقام به دست آمده، بیان کرده که 1ونیم درصد افراد بزرگسال در این کشور دارای اختلال افسردگی از نوع پایدار هستند. این نوع اختلال 1/9درصد در بین زنان بیشتر بوده است و تقریبا ۱درصد مردان را تحت تاثیر قرار داده است. با توجه به تحقیقات به دست آمده در کشور آمریکا، حدود ۱.۳ درصد از بزرگسالان این کشور، در مقطعی از زندگی خود این نوع افسردگی را تجربه کردهاند.
3- افسردگی پس از زایمان( PPD)
خانمی که باردار میشود، تغییرات هورمونی زیادی را تجربه میکند. این نوع تغییرات در خلق و خوی او تاثیر زیادی میگذارد، تا آنجا که حتی پس از تولد کودک، نوعی افسردگی را تجربه خواهد کرد. به شکل معمول به این نوع اختلال، افسردگی پس از زایمان میگویند.
دلیل اینکه در گروه بیماریهای پس از زایمان طبقهبندی میشود این است که فراتر از کجخلقیهای پس از زایمان دیده میشود. زنان در این دوره تحریکپذیرتر شده و دچار استرس و اضطراب غیرمعمولی میشوند. معمولا این نوع افسردگی تا دو هفته یا ۱۴ روز طول خواهد کشید و گاهی دارای علائم شدیدتری شامل موارد زیر است:
- اعصاب ضعیف
- احساس غم و اندوه
- نوسانات خلقی شدید
- منزوی شدن
- بروز مشکل برای مادر در برقراری ارتباط با کودک
- تغییر در اشتها
- احساس درماندگی و ناامیدی
- از دست دادن علاقه به چیزهایی که قبلاً از آنها لذت میبرد
- احساس بیارزشی
- داشتن اضطراب و وحشتزدگی
- فکر صدمه زدن به خود یا کودک
- فکر خودکشی
چگونه استرس خود را در بارداری مدیریت کنیم؟
استرس در بارداری حتی برای آرامترین مادران هم میتواند در برههای از زمان وجود داشته باشد. اینکه فرد جدیدی را به دنیا آوریم کار آسانی نیست. پس طبیعی است که برای آن تا حدی استرس داشته باشیم.
وقتی این علائم شدیدتر باشد، فردی که دچار این نوع افسردگی شده باید به نزد روانشناس یا روانپزشک رفته تا علائم روانپریشی او را تشخیص دهند. گاهی این علائم، به صورت هذیان و توهم نیز نشان داده میشود. اگر اقدامات درمانی صورت نگیرد، این نوع افسردگی تا یک سال نیز طول خواهد کشید. اما خبر بسیار عالی این است که این نوع افسردگی با دارودرمانی و مشاوره و کنترل هورمونها بسیار سریع درمان خواهد شد.
4- اختلال افسردگی پیش از قاعدگی( PMDD)
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) دارای علائم زیادی است که در هر خانمی به شکل متفاوت بروز میکند، این علائم شامل موارد زیر است:
- تحریک پذیری
- خستگی
- اضطراب
- بدخلقی
- نفخ
- افزایش اشتها
- میل به غذا
- درد
- حساسیت سینه
اما علائم اختلال افسردگی پیش از قاعدگی (PMDD) که شباهت زیادی به این سندرم دارد، بیشتر در خلق و خوی افراد و با شدت بالاتر بروز و ظهور پیدا میکند.
موارد زیر از علائم PMDD است:
- خستگی مفرط
- احساس غمگینی
- ناامیدی
- انتقاد از خود
- استرس یا اضطراب شدید
- نوسانات خلقی که معمولا با گریه همراه است
- تحریک پذیری
- ناتوانی در تمرکز
- میل به غذا یا پرخوری
5- اختلال افسردگی عاطفی فصلی( SAD)
افرادی که در برخی فصلها حال و هوای خاصی دارند، مثلا در فصل زمستان افزایش خواب را تجربه میکنند و مدام خواب آلوده هستند و حتی وزن هم اضافه میکنند، اما، در فصل بهار بسیار سرخوش وخوشحال هستند؛ این افراد، ممکن است دچار اختلال عاطفی فصلی شده باشند.
این نوع اختلال را افسردگی اساسی با الگویی از اختلال عاطفی فصلی نیز میگویند. برخی روانشناسان معتقدند تغییراتی که در بدن بر اساس تغییر فصل ایجاد میشود، سبب این نوع اختلال است.
معمولا این نوع اختلال قابل تشخیص نیست و آمار دقیقی از اینکه چه تعدادی از افراد دچار این نوع اختلال هستند نیز وجود ندارد.تاکنون موردی برای اختلال فصلی گزارش نشده است. این بیماری ممکن است در مناطق دورتر از خط استوا بیشتر دیده شود.
با توجه به برخی آمارهای گزارش شده از شهر فلوریدا و تغییرات فصلی، مردم این شهر حدود یک درصد و در آلاسکا حدود ۹ درصد بیشتر از مردم فلوریدا ممکن است دارای این نوع اختلال باشند. با توجه به نوع آب و هوا در مناطق شمالی و جنوبی، حدس زده میشود که این نوع اختلال در این مناطق شایعتر باشد که معمولا برای درمان آن از نوردرمانی استفاد میشود.
6- اختلال افسردگی آتیپیک یا غیرمعمول
یک نوع افسردگی به نام آتیپیک یا غیرمعمول وجود دارد که فرد دارای علائمی همانند پرخوری و افزایش خواب به شکل غیرمعمول است و همچنین ممکن است احساس طرد شدن کند، اما وقتی به خود میآید متوجه خواهد شد که حالت نرمال احساسی دارد و حتی برای یک رویداد مثبت آماده میشود.
این نوع افسردگی از علائم و رفتارهایی که برای این بیماری نرمال و معمول است پیروی نمیکند. معمولا برای این نوع افسردگی از داروهای ضد افسردگی مانند مونوآمین اکسیداز (MAOI) استفاده میشود که بر اینگونه افراد تاثیر بسیار خوبی دارد.
علائم مشخص برای افسردگی آتیپیک:
- خوردن بیش از حد یا افزایش وزن
- افزایش خواب به شکل غیرمعمول
- خستگی، ضعف و احساس سنگین شدن
- حساسیت و ناراحتی شدید نسبت به طرد شدن
- خلق و خوی واکنشی شدید
افسردگی، یک اختلال شایع اما جدی در جامعهی امروز است. این اختلال منجر به برهم خوردن زندگی طبیعی فرد و ایجاد احساسات منفی مانند غم، اضطراب، ناامیدی و عصبانیت در فرد میشود. افسردگی بر فکر، احساس و عمل فرد تأثیر گذاشته و زندگی وی را مختل میکند.
درصورتیکه علائم شایع افسردگی بیش از دو هفته در فرد ادامه داشته باشد بهتر است که به روانپزشک مراجعه کرده و درخواست کمک کند. مهم است که افراد دچار افسردگی بدانند که علائم و احساسات فعلی آنها تنها به خاطر بیماریشان هستند و نه خود واقعی آنها. مهم نیست که چقدر احساس ناامیدی، یاس و افسردگی میکنید؛ با درک علل و درمان آن میتوانید اولین قدم برای داشتن احساس بهتر و غلبه بر مشکلات را بردارید.
برگرفته از:
.svg){kind=icon}
