مقدمه
هرکدام از ما در اطرافیان دور و نزدیکمان افرادی را می‌شناسیم که زندگی زناشویی‌شان بعد از چند سال یا حتی چند ماه به بن‌بست رسیده است. از شنیدن خبر جدایی بعضی از آنها متعجب می‌شویم؛ چون تا الان فکر می‌کرديم ليلي و مجنون‌اند، اما جداشدن بعضي از آنها برايمان چندان هم دور از انتظار نبوده، در دورهمی‌هايمان سعي مي‌كنيم علت جدايی‌ها را تحليل كنيم: «هميشه مي‌گفت شوهرش خيلي سرد و بي احساسه»، «اگر بزرگترا بذارن جوونا خودشون بلدن مشكلاتشونو حل كنن، امان از دخالت بزرگترا»، «بالاخره مردای الان مسائل جنسی خيلی براشون مهمه، روی خوش از زنشون نبينن ميرن جای ديگه» و ...
شاید بهتر باشد در کنار این تحلیل‌های عامیانه، نگاهی هم به پژوهش‌های جدید حوزه‌ی روابط زناشویی در دنیا و علل طلاق از دیدگاه روان‌شناسی بیندازیم.
6 پیش‌بینی خطر طلاق در رابطه
"دکتر جان گاتمن"، یکی از بزرگ‌ترین ارتباط پژوهان در حوزه‌ی روابط زوجی پس از سال‌ها مطالعه و بررسی زوجین موفق و ناموفق، می‌تواند احتمال طلاق را با 94% دقت پیش‌بینی کند!
به گفته‌ی دکتر گاتمن، بزرگ‌ترین شاخص موفقیت یک زوج این نیست که آیا آنها دعوا می‌کنند یا نه، بلکه نحوه‌ی مشاجره‌ی آن‌هاست. تعارض در تمامی روابط اجتناب‌ناپذیر است، اما این توانایی زوج برای یافتن راه خود از میان اختلاف‌نظرهاست که موفقیت بلندمدت آنها را تعیین می‌کند.
وقتی زن‌وشوهری برای مشاوره به مؤسسه‌ی گاتمن می‌آیند، دکتر گاتمن و همسرش جولی گاتمن از آنها می‌خواهند در مورد موضوعی که در پی حل آن هستند بحث کنند. همان‌طور که زوج درگیر بحث می‌شوند، وجود موارد زیر (عدم وجود آنها) در مکالماتشان سلامت رابطه‌ی آنها را تعیین می‌کند.
اگر به همسرتان احترام می‌گذارید، خوشبخت هستید!
احترام زن و مرد به یکدیگر در زندگی مشترک یکی از مهم‌ترین رکن‌های زندگی شاد است این مقاله را بخوانید:
1- یک شروع طوفانی!
یکی از واضح‌ترین شاخص‌های موفقیت یک زوج این است که چگونه موضوعی را مطرح می‌کنند. اگر یکی از طرفین یا هر دو طوری با موضوع برخورد کنند که انگار تقصیر دیگری است یا مسئله نتیجه‌ی نقص شخصیت یکی از آن‌هاست، حل‌وفصل بعید است.
آمارها نشان می‌دهد که مکالمات به طور قاطع به همان شکلی که شروع میشود به پایان می‌رسد. این به این معنی است که اگر زن و شوهر یک گفتگو را به شیوه‌ی منفی، با اتهام و یا طعنه‌آمیز آغاز کنند، به‌احتمال زیاد تعارض حل نمی‌شود (و به‌مرورزمان، ازدواج با شکست مواجه میشود).
2- چهار سوار ویرانگر!
چهار سوار ویرانگر آخرالزمان، فتح، جنگ، قحطی و مرگ بودند. از نظر گاتمن این چهار سوار در روابط عبارت‌اند از انتقاد، تحقیر، برخورد دفاعی و ایجاد دیوار سنگی. هنگامی که این چهار سوار در یک رابطه اقامت دائم می‌گیرند، احتمال ویرانی نزدیک است و از علل طلاق وجدایی محسوب میشود.
سوار اول: انتقاد
به تفاوت انتقاد و شکایت توجه کنید. شکایت بیانی غیر اتهام‌آمیز در مورد یک موقعیت است که قابل‌شنیدن است؛ در مقابل، انتقاد حمله‌ای است به شخصیت یک نفر و القای این که خود او موضوع است. انتقاد احتمالاً به اختلاف‌نظر دامن می‌زند و درگیری را تشدید می‌کند و باعث چنین پاسخ‌هایی میشود: «اوه بله خب تو هم آدم بی‌عیبی نیستی». درحالی‌که انتقاد به‌تنهایی نشانه‌ی طلاق نیست؛ اما یک الگوی ناسالم در روابط است.
سوار دوم: تحقیر
به گفته‌ی "دکتر گاتمن" در بین چهار سوار، تحقیر، ویرانگرترین و بزرگ‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌ی طلاق است. تحقیر می‌تواند به اشکال مختلفی وارد رابطه شود: چپ‌چپ نگاه‌کردن، پوزخندزدن، مسخره‌کردن، یا رفتار رئیس‌مآبانه همه اشکال تحقیر هستند؛ به عبارت ساده، تحقیر نشان‌دهنده‌ی انزجار و بی‌احترامی است و برای یک رابطه کاملاً سمی است. تحقیر منجر به درگیری بیشتر میشود، نه حل تعارض. جالب است بدانید تحقیر سیستم ایمنی زوج را تحلیل می‌برد و زوجینی که در رابطه‌ی خود تحقیر می‌شوند، بیشتر به بیماری‌های عفونی مبتلا می‌شوند!
سوار سوم: حالت تدافعی
حالت تدافعی زوجین را روبه‌روی هم قرار می‌دهد، وقتی کسی حالت تدافعی دارد، مسئولیت موضوع یا رفتار خود را بر عهده نمی‌گیرد. حالت تدافعی اغلب با انتقاد یا تحقیر همراه است، زیرا هر چه فرد بیشتر سرزنش یا شرمنده شود، بیشتر حالت تدافعی به خود می‌گیرد و هرچه بیشتر حالت تدافعی داشته باشد، طرف مقابل بیشتر حمله می‌کند. نقطه‌ی مقابل حالت تدافعی این خواهد بود: «اینی که میگی تا حدودی منطقیه، میشه بیشتر برام توضیح بدی؟». گفتگویی مانند این زوج را دعوت می‌کند تا به یک تیم تبدیل شوند و برای حل مشکلشان با هم کار کنند.
سوار چهارم: دیوار سنگی
چهارمین و آخرین سوارکار در روابط، دیوار سنگی ساختن است، یک الگوی مخرب که در آن شخص خاموش میشود و ارتباط خود را به طور کامل متوقف می‌کند. اگرچه هر دو فرد می‌توانند در یک رابطه دیوار ایجاد کنند، اما این سبک برخورد در مردان شایع‌تر از زنان است. اغلب آخرین سوارکاری است که وارد یک رابطه میشود و اگرچه فرد سنگ‌انداز ممکن است سعی کند کاری کند تا اوضاع بدتر از این نشود، اما معمولاً بدتر میشود!
3- طغیان
این اصطلاح به برخورد منفی شدید و ناگهانی یکی از زوجین اشاره می‌کند که معمولاً به شکل تحقیر یا انتقاد بروز می‌کند، اگرچه حالت تدافعی نیز می‌تواند این تأثیر را داشته باشد. طغیان و دو ویژگی دیگر پیش‌بینی‌کننده‌ی طلاق که به آن اشاره کردیم، با هم ظاهر می‌شوند. شروع‌های طوفانی معمولاً منجر به پیداشدن سر و کله‌ی چهار سوار ویرانگر می‌شوند که به نوبه‌ی خود باعث طغیان‌های مکرر میشود. هیچ یک از این موارد را نباید دست‌کم گرفت، بااین‌حال، زمانی که آنها در طول یک درگیری رخ می‌دهند، قدرت ویرانگری آنها چندبرابر میشود.
4- زبان بدن
وقتی کسی هدف طغیان قرار می‌گیرد، ضربان قلب او در واقع حتی از ۱۰۰ ضربه در دقیقه بیشتر میشود، حتی رسیدن آن به ۱۶۵ هم غیرمعمول نیست. در این شرایط بدن ممکن است آدرنالین تولید کند یا از هورمون‌های دیگری برای مقابله با این رویداد استفاده کند. فشارخون هم می‌تواند سر به فلک بکشد، همه‌ی این احساسات فیزیکی، گفتگوی سازنده را برای فرد تقریباً غیرممکن می‌کنند.
5- تلاش‌های ناموفق برای اصلاح
بدون اقدامات اصلاحی موفقیت‌آمیز، طغیان عاطفی زوج را در خود غرق می‌کند، حل تعارض تقریباً غیرممکن است و چهار سوار در رابطه ماندنی می‌شوند.
6- خاطرات بد
خاطرات بد آخرین نشانه‌ی در خطر بودن ازدواج است. در مؤسسه‌ی گاتمن، از زوجین پرسیده میشود که چگونه با هم آشنا شده‌اند و اولین برداشت آنها از یکدیگر چه بوده است. در یک ازدواج شاد، زن و شوهر چیزهای خوبی را به یاد می‌آورند و حتی سخت‌ترین زمان‌ها نیز در هاله‌ای از خوبی دیده می‌شوند. در مقابل، در یک ازدواج ناخوشایند، تاریخ اغلب بازنویسی میشود و منفی‌ها پررنگ‌تر دیده می‌شوند. به‌یادآوردن خاطرات بد نشان می‌دهد که ابر منفی‌گرایی کل ازدواج را فراگرفته است و زن و شوهر خودِ ازدواج را بد می‌بینند.
کلام پایانی
اگر شما موارد بالا را خواندید و به دلیل اینکه یک یا چند مورد از این ویژگی‌ها را در رابطه‌ی زناشویی خود تشخیص داده‌اید کمی مضطرب هستید، بدانید که هنوز امیدی وجود دارد. عزم شما برای تغییردادن الگوهای مخرب و یادگرفتن مهارت‌های جدید برای ارتباط سازنده‌تر با همسرتان زندگی شما را نجات خواهد داد، ماهی را هروقت از آب بگیرید تازه است! اگر این مطلب برایتان مفید بود حتما این مطلب 10 موردی که به اشتباه در مورد پیمان شکنی و خیانت فکر می‌کنیم! هم کمک کننده خواهد بود.
برگرفته از:
.svg){kind=icon}
