مقدمه
نوزادان با خلق‌وخوی متفاوتی از هم به دنیا می‌آیند. برخی آرام و راحت به نظر می‌رسند و برخی دشوار، برخی دائماً حرکت می‌کنند و برخی دیگر ساکت‌تر هستند، برخی بیشتر اوقات شاد و برخی دیگر جدی‌تر هستند.
تمامی رفتار نوزادان در این دوره در خوابیدن، غذاخوردن و گریه‌کردن خلاصه میشود. پاسخ‌دادن به گریه‌ی نوزاد باعث میشود آنان احساس امنیت کنند و این برای رشدشان مفید خواهد بود. در خلال هفته‌ی اول پس از تولد در ظاهر کودکتان تغییراتی ایجاد میشود، آیا می‌دانید این تغییرات چیست و چه زمانی گریه‌های کودکتان غیرطبیعی میشود و برای آن باید از پزشک کمک بگیرید؟
هفته‌ی اول زندگی پس از تولد
شما می‌توانید با دادن عشق، توجه، امنیت، نوازش و لبخند، به کودک خود کمک کنید تا به دنیای بیرون عادت کند. دنیای بیرون رحم کاملاً متفاوت با دنیای درون رحم است. رحم مکانی تاریک با دمایی ثابت است که صدا در آن خفه میشود، حال‌آنکه بیرون رحم چنین خصوصیاتی ندارد. پس طبیعی است که نوزادان اولین هفته‌ی زندگی خود را صرف سازگاری با محیط جدید خود کنند.
ظاهر نوزاد در هفته‌ی اول
در خلال هفته‌ی اول، تغییراتی در ظاهر نوزاد شما اتفاق می‌افتد. مهم‌ترین این تغییرات عبارت‌اند از:
- اگر سر نوزاد شما پس از عبور از کانال زایمان یا به علت زایمان با خلأ، کمی مخروطی شکل شده باشد به شکل طبیعی‌تر درمی‌آید.
- هرگونه تورم در اطراف صورت و چشم‌های نوزادتان در عرض چند روز کاهش می‌یابد.
- اگر سر یا صورت نوزاد شما کبود شده باشد، کبودی از بین می‌رود.
- نوزادان مبتلا به کبودی در معرض خطر بیماری زردی هستند. اگر پوست صورت نوزادتان زرد به نظر می‌رسد و فکر می‌کنید ممکن است زردی باشد، به پزشک اطلاع دهید.
- معمولاً در 10 روز اول بندناف به‌تدریج خشک و سیاه میشود و درنهایت میفتد. سعی کنید بندناف را خشک و تمیز نگه دارید. اگر اطراف بندناف قرمز و چسبناک به نظر می‌رسد به پزشک مراجعه کنید.
- نوزاد شما در بدو تولد یا پس از آن ممکن است یک یا چند خال مادرزادی داشته باشد. خال‌های مادرزادی شایع هستند و معمولاً نیازی به مراقبت‌های پزشکی ندارند. اما اگر این خال‌ها شما را نگران کرده یا تغییر می‌کنند، بهتر است توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
تغذیه و خواب نوزاد در هفته‌ی اول
در این دوره‌ی زمانی، نوزاد شما بیشتر می‌خوابد و هرچند ساعت یکبار برای شیر خوردن بیدار میشود. نوزادان نمی‌توانند در یکسره در طول شب بخوابند و به‌خاطر شکم‌های کوچکشان اغلب بیدار شده و شیر می‌خورند.
اغلب نوزادان هر 2 تا 4 ساعت یکبار و در طی 24 ساعت مجموعاً 8 تا 12 مرتبه شیر می‌خورند. اگر نوزادتان صرفاً شیر شما را می‌خورد و از شیرخشک استفاده نمی‌کند، گاهی اوقات ممکن است شیر خوردنش تا یک ساعت طول بکشد.
معمولاً نوزادان خودشان برای شیر خوردن بیدار می‌شوند، اما برخی اوقات لازم است تا شما آنها را برای شیر خوردن بیدار کنید. مثلاً زمانی که نوزادان وزن زیادی ازدست‌داده‌اند، بسیار کوچک هستند یا زردی دارند. برای درک بهتر تغذیه نوزاد بهتر است این مطلب فواید و مشکلات شیردهی هم بدانید.
رشد نوزاد در هفته‌ی اول
نوزاد شما پس از تولد در حال یادگیری چیزهای زیادی است. مغز آنها همان‌طور که جهان را می‌بیند، می‌شنود، بو و لمس می‌کند نیز رشد می‌یابد.
دو رفلکس (بازتاب غیرارادی) رایج در این دوره واکنش گرفتن و از جا پریدن است. به‌گونه‌ای که نوزاد شما به‌صورت غیرارادی دست‌های خود را در موقع گرفتن، می‌بندد و از صداهای بلند ناگهانی، وحشت می‌کند. آنان همچنین در هنگام خواب احتمالاً حرکت تند و ناگهانی دارند.
آیا در دوران بارداری می‌توانم به شغلم ادامه دهم؟
اگر می‌خواهید ضمن بارداری به فعالیت‌های روزمره‌ی خود ادامه دهید، بهتر است با روش‌هایی که سلامت مادر و جنین را در حین انجام کار حفظ می‌کند آشنا شوید پس حتما این مقاله را بخوانید:
پیوند و برقراری ارتباط در هفته‌ی اول زندگی
اگرچه کودک شما در این دوران ممکن است با شما تماس چشمی برقرار کند، اما مهم‌ترین چیزی که در رفتار کودکتان وجود دارد گریه‌کردن است. شما می‌توانید با استفاده از صدا، لمس و بوی خود با نوزادتان ارتباط برقرار کنید.
در آغوش گرفتن، لمس‌کردن و نگاه‌کردن به نوزاد اطلاعات مهمی را به نوزاد شما منتقل کرده و به او کمک می‌کند تا در کنار شما احساس امنیت و آرامش کند. این پیوند و دلبستگی برای تمامی زمینه‌های رشد کودک شما از جمله رشد مغز، حیاتی است.
گریه در هفته‌ی اول زندگی
گریه‌کردن راه اصلی نوزاد برای گفتن نیازهایش به شما است. این صدایی است که می‌تواند شما را حتی زمانی که در خواب هستید به عمل وادارد. اوج گریستن در حدود 6 تا 8 هفتگی است. نوزادان به طور متوسط 3 ساعت در روز گریه و هیاهو می‌کنند.
البته برخی‌ها بیشتر از این گریه می‌کنند. به نظر می‌رسد بیشتر این گریه‌ها در اواخر بعدازظهر و عصر اتفاق می‌افتد. اگرچه هر روز ممکن است کمی متفاوت با روز قبل باشد.
زمانی که نوزاد بزرگ‌تر میشود کمتر گریه می‌کند، همچنین گریه بیشتر در طول روز پخش میشود و درک اینکه نوزادان هنگام گریستن به چه چیزی نیاز دارند آسان‌تر میشود.
گریه‌کردن اغلب نشانه‌ای از خستگی یا تحریک بیش از حد نوزاد است. اما نوزادان تازه‌متولدشده علائم خستگی دیگری دارند. مثلاً ممکن است در هنگام خستگی گوش‌های خود را بکشند یا انگشتان خود را بمکنند.
درک و پاسخ به گریه‌ی نوزاد
نوزاد شما در حال بررسی دنیا است. نحوه‌ی واکنش شما به رفتار کودکتان، به‌ویژه گریه‌کردن، چیزهای زیادی را در مورد دنیا به کودکتان می‌گوید. مثلاً کودک شما ممکن است متوجه شود که وقتی گریه می‌کند، شخصی می‌آید تا آنچه را که نیاز دارد به او بدهد.
این نیاز ممکن است تعویض پوشک، نوازش یا غذاخوردن باشد. اگر این اتفاق بیفتد کودک یاد خواهد گرفت که دنیا جای بسیار خوبی است.
هنگامی که نوزاد شما گریه می‌کند و برای آرام‌کردن او به‌سرعت به او پاسخ می‌دهید باعث لوس شدن او نمی‌شوید، بلکه باعث می‌شوید او کمتر گریه کند.
خیلی خوب است که نوزاد تازه‌متولدشده‌ی خود را در هنگام گریستن بردارید، این کار به نوزاد شما احساس امنیت داده و به او می‌فهماند که در نزدیکی او هستید.
گریه‌ی نوزاد نشانه‌ی نیاز او به شماست. اگر آرام و مداوم به او پاسخ دهید یاد می‌گیرد که دنیا مکانی امن و قابل‌پیش‌بینی است.
نکاتی برای مدیریت گریه‌ی نوزاد
- گریه‌ی زیاد نوزاد، ناامیدکننده، ناراحت‌کننده و طاقت‌فرسا است. اشکالی ندارد برای احساس آرامش خود وقت بگذارید. می‌توانید کودک خود را در مکانی امن مانند تختخواب قرار دهید یا از شخص دیگری بخواهید که برای مدتی کودکتان را در آغوش بگیرد.
- تحریک اطراف کودک خود را کاهش دهید. برای مثال سعی کنید با کودکتان در یک اتاق تاریک و ساکت بنشینید.
- نوزادتان را قنداق کنید. این امر باعث احساس آرامش او میشود.
- آهنگی را به‌آرامی زمزمه کنید. کودکتان صدای شما را می‌شناسد و آن را به صداهای دیگر ترجیح می‌دهد.
- کودک را در تختخواب به پهلو بخوابانید و به‌صورت ریتمیک و منظم به پشت او ضربه بزنید. اگر به خواب رفت، به‌آرامی به پشت بچرخانید.
- سعی کنید به صدای گریه‌ی نوزاد توجهی نکنید، گویی که درون گوشتان گوش‌گیر قرار داده‌اید و صدایی نمی‌شنوید. به خودتان یادآوری کنید که همه چیز خوب است و تمام تلاشتان را برای کمک به نوزادتان انجام می‌دهید.
- کودکتان را با کالسکه به پیاده‌روی ببرید. گاهی اوقات حرکت، آرامش‌بخش است.
چه زمانی برای گریه‌ی نوزاد به پزشک مراجعه کنیم یا از دیگران کمک بگیریم؟
با بزرگ‌تر شدن نوزاد، مقابله با گریه‌کردن او آسان‌تر میشود چرا که از یک سو نوزاد بیشتر درباره‌ی دنیا می‌آموزد و بهتر می‌تواند بگوید که به چه چیزی نیاز دارد و از سوی دیگر درک زبان بدن کودک برای شما آسان‌تر میشود.
اما اگر متوجه شدید که نمی‌توانید کودک را آرام کنید و ممکن است بر اثر گریه‌ی زیاد آسیب ببیند، از دیگران کمک بگیرید.
- اگر نوزادتان بدون دلیل واضحی گریه می‌کند و هرگز آرام نمی‌شود ممکن است کولیک داشته باشد. درصورتی‌که احتمال می‌دهید نوزادتان کولیک داشته باشد به پزشک مراجعه کرده تا معاینات لازم انجام شود.
- اگر فکر می‌کنید نوزادتان بیش از حد گریه می‌کند و برای مقابله با آن مشکل دارید دراسرع‌وقت با پزشک صحبت کنید.
- اگر نوزادتان گریه‌ی بلندی دارد (مانند گریه‌ی گربه)، یا به نظر می‌رسد گریه‌ی ضعیفی دارد یا ناله می‌کند از پزشک کمک بگیرید.
چکاپ سلامت نوزاد پس از هفته‌ی اول
معمولاً در هفته‌های 2، 4 و 8 پس از تولد مراکز درمانی معاینات رایگانی را برای نوزادتان فراهم می‌کنند.
هنگامی که برای معاینه‌ی نوزادتان می‌روید، بهترین زمان برای سؤال پرسیدن درمورد جوش، گریه، استفراغ و ... است. می‌توانید سؤالات خود را قبل از مراجعه به پزشک برای خودتان بنویسید که در هنگام مراجعه آنها را فراموش نکنید.
نگرانی‌های رایج سلامتی در هفته‌ی اول زندگی
1- کاهش وزن
به علت ازدست‌دادن مایعات اضافی، کاهش وزن نوزادان در 5 روز اول پس از تولد طبیعی است. اما این کاهش وزن نباید بیش از 10 درصد وزن هنگام تولد باشد. اکثر نوزادان پس از یک الی دو هفته وزن خود را به دست می‌آورند. اگر نوزاد شما وزن زیادی ازدست‌داده باشد، ممکن است مجبور شود مجدداً در بیمارستان بستری شود تا وزنش برگردد.
2- ترشحات چشم و چشم چسبنده
ترشحات چشم در چند هفته‌ی اول پس از تولد رایج است. شایع‌ترین علت آن مسدودشدن مجاری اشکی است. این مسئله معمولاً به‌خودی‌خود بهبود می‌یابد، اما تمیزکردن چشم و ماساژ ملایم کمک‌کننده خواهد بود. درصورتی‌که چشم‌های کودکتان بهتر نشده و قرمز و چسبنده است از پزشک کمک بگیرید.
3- بثورات (ضایعات پوستی)
رایج‌ترین ضایعات پوستی دوران نوزادی عبارت‌اند از: کلاهک گهواره، پوسته پوسته شدن ناشی از پوشک، پوسته پوسته شدن ناشی از گرما، اگزما، میلیا و پوست خشک.
ضایعات پوستی نوزادان تازه‌متولدشده معمولاً جدی نیستند، اما اگر نوزادتان جوش دارد بهتر است پزشک آن را بررسی کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر هر یک از موارد زیر را مشاهده کردید دراسرع‌وقت به دنبال کمک پزشکی باشید:
- نوزادتان شیر نمی‌خورد، کمتر از حد طبیعی می‌خورد یا بیش از نیمی از شیری که خورده است را بالا می‌آورد.
- کمتر از 6 تا 8 بار در روز نیاز به تعویض پوشک دارد.
- به نظر می‌رسد همیشه تحریک‌پذیر، بی‌حال یا بسیار خسته است یا به‌سختی بیدار میشود تا غذا بخورد.
- پوستی رنگ‌پریده یا زرد دارد.
برگرفته از:
.svg){kind=icon}
