مقدمه
در این مقاله قصد داریم به‌منظور پیشگیری از شکست عاطفی، با معرفی علائم پرخطر بودن یک رابطه و همچنین مهارت‌هایی در زمینه‌ی روابط میان‌فردی، از آسیب‌های ناشی از روابط عاطفی مخرب جلوگیری کنیم.
روابط پرخطر عاطفی بین دو جنس
روابط پرخطر به روابطی گفته میشود که انواع آسیب‌های روان‌شناختی و اجتماعی را برای فرد و جامعه رقم می‌زند. ارتباط با افرادی که نسبت به رابطه تعهدی ندارند، مسئولیتی احساس نمی‌کنند و از یک رابطه به رابطه‌ی دیگر می‌روند و از افراد بهره‌برداری مادی و عاطفی می‌کنند، کسانی که شما را به برقراری رابطه‌ی جنسی تشویق می‌کنند، افرادی که شما را تحت‌فشار می‌گذارند و رابطه‌ی شما را با همه قطع می‌کنند و انتظار دارند که شما تنها و تنها به آنان توجه کنید و با آنها در ارتباط باشید، همگی جزء افراد پر خطر محسوب می‌شوند و باید از ارتباط با آنها اجتناب کنید.
مطالعه کتاب گربه سازگار
حتی
زوج‌هایی که بهترین اهداف را دارند، بعضی اوقات قادر به غلبه بر چالش های خود نیستند
و در دادگاه ها به سر می برند باز هم امیدی به انها است برای پیدا کردن این امید
حتما این مقاله را بخوانید.
باورهای غلط زیادی در مورد رابطه وجود دارد و خیلی از آنها در مورد تمام‌کردن رابطه است. متأسفانه بسیاری از ما فکر می‌کنیم هر رابطه‌ای ارزش این را دارد که فداکارانه پایش بایستیم، حتی به بهای تحقیر خودمان! در این قسمت می‌خواهیم علامت‌های هشداری را که موقع مشاهده‌ی آنها بهتر است درباره‌ی ادامه‌دادن یا ندادن رابطه تصمیم بگیریم مرور کنیم. اگر با چنین نشانه‌هایی مواجه شدید به‌احتمال‌قوی وارد یک رابطه‌ی نامناسب شده‌اید. شناختن این علامت‌ها می‌تواند مثل یک چراغ‌قرمز عمل کند. یعنی بایستید و رابطه را جلو تر نبرید و آن را مدیریت نمایید:
متوقع و محدودکننده
اگر طرف مقابل همیشه از شما متوقع است یا دائم شما را به این دلیل که به خواسته‌های نامعقولش یا درخواست‌هایی که مغایر با ارزش‌هایتان است، جواب مثبت نداده‌اید، سرزنش می‌کند، این علامت خطر را جدی بگیرید. ممکن است طرف مقابلتان سعی کند شما را منزوی کند یا رفت‌وآمدتان را محدود کند. این محدودیت انتهایی ندارد و می‌تواند شما را به زندانی همیشگی طرف مقابلتان تبدیل کند.
عدم ارتباط مناسب با خانواده و دوستان
فردی که قدرت مدیریت روابط نزدیک خود را نداشته و الگوی ارتباطی سالمی با خانواده و دوستانش ندارد، از فقر مهارت‌های ارتباطی رنج می‌برد. به یاد داشته باشید چالش داشتن با اعضای خانواده یا دوستان کاملاً طبیعی است، اما عدم مدیریت این چالش‌ها و نداشتن توان حل تعارضات طبیعی نیست. طبق تحقیقات پژوهشگران حوزه‌ی روابط انسانی، فردی که با نزدیک‌ترین افراد زندگی‌اش (مثل اعضای خانواده) بر خلاف همه‌ی تفاوت‌های فردی و اختلاف عقیده‌ها رابطه‌ی مسالمت‌آمیزی نداشته باشد، به‌احتمال زیاد در برقراری رابطه‌ی سالم و حفظ آن در روابط بعدی خود نیز موفق نخواهد بود.
مطمئن باشید اگر طرف مقابل شما دیگران را زیاد تحقیر می‌کند، سرزنش می‌کند، از روش‌های نامناسبی مثل قهر و بی‌احترامی و بددهنی و زیر پا گذاشتن چارچوب‌ها در مواجهه با چالش‌های ارتباطی‌اش استفاده می‌کند همین الگو را با شما نیز خواهد داشت.
مصرف‌کننده‌ی مواد مخدر، مواد روان‌گردان یا الکل
پرداختن به آسیب‌های مصرف مواد و الکل و تأثیرات آنها بر روابط بحث مفصلی است که در مقاله‌ی حاضر در صدد بیان آن نیستیم. به‌طورکلی افراد مصرف‌کننده ممکن است در اوج مصرف با شما خوب و احساسی رفتار کنند، اما وابستگی به این مواد خود، رفتارهای متفاوت و غیرقابل‌پیش‌بینی را به وجود می‌آورد که به‌شدت آسیب‌زننده است. یادتان باشد هر چقدر هم عاشق باشید حضور شما نمی‌تواند او را نجات دهد. اگر شک دارید سری به کلینیک‌های درمانی و مراکز مشاوره و ترک اعتیاد بزنید و از تجربه‌ی افراد بهره‌مند شوید!
شکاک بودن و کنترل‌گری
اگر طرف مقابل مدام شما را به بهانه‌ی علاقه‌ی زیاد و نگرانی و... چک می‌کند، یا شما را متهم به رابطه با افراد دیگری از جنس مخالفتان می‌کند، یادتان باشد با یک شخصیت شکاک ارتباط دارید و بخش عمده‌ای از رابطه‌تان به جواب‌دادن به این شک‌های بی‌اساس و پایان‌ناپذیر خواهد گذشت.
خشمگینی و خصومت جویی
دلایل زیادی برای احساس خشم و خصومت وجود دارد. فردی که همیشه خشمگین است، یعنی مدام حق را به خود می‌دهد و سهم خود را در مسائل نمی‌بیند. در واقع مسئولیت رفتارهای خودش را نمی‌پذیرد. الگوی رفتاری این فرد نشان می‌دهد که احتمالاً با شما نیز با خشونت رفتار می‌کند و حتی ممکن است خشونت‌های فیزیکی نیز داشته باشد.
بی‌وفایی و عدم تعهد
تعهد یک‌شبه به وجود نمی‌آید و یک‌شبه هم از بین نمی‌رود. اگر متوجه شدید طرف مقابلتان هم‌زمان با شما با یک یا چند نفر دیگر، در رابطه‌ی عاطفی بوده، بهتر است بلافاصله رابطه را قطع کنید. حتی اگر مدت‌زمان زیادی از ارتباط شما گذشته است، یا طرف مقابل قسم می‌خورد و به شما قول می‌دهد که از این به بعد فقط با شما خواهد بود، لطفاً زودباور نباشید و قبل از اینکه روحتان بیش از این مجروح و زخمی شود رابطه را تمام کنید!
دروغ‌گویی
دروغ گفتن به‌خصوص در مورد مسائل مهم، مشکلی نیست که بتوان به‌سادگی از آن گذشت. تشکیل یک رابطه‌ی عاطفی باثبات و پایدار مستلزم شفافیت هر دو طرف است. هیچ‌چیز به اندازه‌ی دروغ‌گویی اعتماد و امنیت را در رابطه از بین نمی‌برد.
تهدید به خودکشی
اگر طرف مقابلتان به شما بگوید درصورتی‌که ترکش کنید خودش را می‌کشد یا نمی‌تواند بدون شما زندگی کند، این را به‌حساب علاقه نگذارید. این علاقه بیمارگون و از سر خودخواهی است و به شما و خودش ضربه می‌زند. روان‌شناسان معتقدند تنها کسانی می‌توانند دیگری را به طور سالم دوست داشته باشند که اول خودشان را دوست بدارند. کسی که زندگی برایش ارزش چندانی ندارد و ابزار تهدید است، نمی‌تواند مراقبت گر خوبی از رابطه‌ی عاطفی‌تان باشد.
مهارت‌های لازم جهت پیشگیری از آسیب‌های ناشی از روابط مخرب
به نظر می‌آید با سه مهارت خویشتن‌داری، رفتار جرئتمندانه و تفکر نقادانه، به‌خوبی میشود خطرات ناشی از وابستگی بیمارگون را کاهش داد. در این قسمت فقط به این نکته بسنده میشود که آموزش و یادگیری این سه مهارت در جلوگیری از افتادن به دام روابط پرخطر بسیار کمک‌کننده است. در اینجا تنها به معرفی مختصر این سه مهارت می‌پردازیم.
خویشتن‌داری
اغلب افراد با شنیدن واژه‌ی خویشتن‌داری معنای سرکوبی نیاز را در ذهنشان می‌یابند، درحالی‌که خویشتن‌داری به معنی سرکوبی نیاز نیست، بلکه منظور از خویشتن‌داری این است که فرد بتواند نیازهای خود را مدیریت کرده، ارضای آنها را به تعویق انداخته و آنها را در موقعیت‌های مناسب و به شیوه‌ی مناسب ارضا کند. برای مثال همه‌ی ما برای اینکه بتوانیم در کنکور یا هر آزمون مهم دیگری نتیجه‌ی مطلوبی کسب کنیم، باید مدتی از لذت‌های زودگذری مثل دورهمی‌های دوستانه و پرسه زدن در فضای مجازی خودداری کنیم.خویشتن‌داری آن چیزی است که به افراد کمک می‌کند رفتارهایشان را تنظیم کنند. این مهارت مهم که مهارتی آموختنی است، در تمام جنبه‌های زندگی نقش دارد. یکی از این جنبه‌ها مدیریت رابطه با جنس مخالف است. در یک ارتباط عاطفی ممکن است افراد تمایل داشته باشند بدون هیچ ملاحظه‌ای عواطف خود را ابراز کنند یا نتوانند در برابر میل درونی خود برای صمیمت جسمانی مقاومت کنند؛ کسب مهارت خویشتن‌داری به افراد کمک می‌کند پیش از اینکه از سلامت و دوام رابطه مطمئن نشده‌اند، بتوانند هیجانات خود را مدیریت کرده و مرزبان حریم عاطفی خود باشند.
جرئت‌مندی
مهارت بعدی که با خویشتن‌داری همراه است، توان نه گفتن به دیگران است که تحت عنوان آموزش مهارت جرئت‌مندی یا جرئت‌ورزی آموخته میشود. مهارت نه گفتن یا رد درخواست، بخشی از مهارت جرئت‌مندی است. برخی مواقع افراد بیان می‌کنند ما توان نه گفتن به خود را داریم؛ اما نه گفتن به دیگران برایمان سخت است و این مسئله دشواری‌های زیادی برایمان ایجاد کرده است. به چنین افرادی توصیه میشود حتماً در صدد کسب این مهارت کلیدی باشند.
در طول یک رابطه‌ی عاطفی هرگاه طرفین نشانه‌هایی مبنی بر عدم تناسب با یکدیگر و یا ریسک بالای ادامه‌ی ارتباط را مشاهده کردند، لازم است با جرأت‌مندی لازم تصمیم خود را برای قطع رابطه به دیگری اعلام کنند تا از تأثیرات مخرب ادامه‌ی یک رابطه‌ی نامناسب مصون بمانند.
در پیشگیری از شکست عاطفی، آن که نه می‌شنود و باید توانایی نه شنیدن داشته باشد، یک طرف ماجراست و آن که نه می‌گوید و باید مهارت نه گفتن را داشته باشد، طرف دیگر ماجرا. بسیاری از موارد از جمله خودکشی‌ها ناشی از نداشتن مهارت نه شنیدن است که سبب پایان تلخ این گونه ماجراها است.
تفکر نقادانه
"میرز "تفکر نقادانه را شناخت استدلال‌های نادرست و پرهیز از تناقضات می‌داند و عقیده دارد عامل اصلی در تفکر نقادانه طرح پرسش‌های دقیق مربوط به مسائل است. تفکر نقادانه به مجموعه‌ای از نگرش‌ها و مهارت‌های فکری گفته میشود که برای ارزیابی و محک‌زدن ادعاها و استدلال‌ها به کار می‌آیند. در تفکر نقادانه سعی بر این است که هر ادعا یا استدلالی پیش از پذیرفته‌شدن با استفاده از معیارهای معینی محک زده شود تا بتوان درباره‌ی عقلانی بودن یا نبودنش داوری کرد. با اینکه تفکر نقاد به دوران فعلی برنمی‌گردد، اما استفاده از آن در این دوران به‌خصوص به دلیل رواج ارتباطات و انتقال سریع و پراکنده‌ی اطلاعات بسیار ضروری به نظر می‌آید.
نقش تفکر نقادانه در مدیریت روابط عاطفی این است که به افراد کمک می‌کند بتوانند جوانب مختلف ارتباط را در کنار هم ببینند و چشم‌هایشان را به روی ویژگی‌های نامطلوب طرف مقابل نبندند، از دخالت احساسات در روند بررسی عقلانی رابطه جلوگیری کنند و در نهایت بتوانند با بررسی تمام ابعاد یک ارتباط برای ادامه یا عدم ادامه‌ی آن تصمیم‌گیری کنند. اگر این مطلب برایتان مفید بود حتما این مطلب عادتی که پیش از ازدواج باید کنار گذاشت! هم کمک کننده خواهد بود.
چگونه از ازدواج خود در برابر خیانت عاطفی مراقبت کنیم؟
دوستی‌های عاطفی عمیق با جنس مخالف برای رابطه‌ی زناشویی زوج مهلک و کشنده است و برای فهمیدن چگونگی مراقبت از ازدواجتان این مقاله را از دست ندهید.
{برای مطالعه بیشتر به کتاب مدیریت روابط بین‌فردی دختر و پسر / صادقی و موتابی مراجعه کنید.}
برگرفته از:
کتابچه‌ی شکست عاطفی و ابعاد روانی - اجتماعی آن: دکتر منصوره السادات صادقی (با اندکی تغییر)
.svg){kind=icon}
